Đình làng Canh Nậu ~ Hội đồng hương Canh Nậu

Đình làng Canh Nậu: được xây dựng năm 1570 trên 422 năm là 1 ngôi đình cổ, đẹp và có giá trị nghệ thuật cao. Ngôi đình tọa lạc trên một mảnh đất giữa làng gồm nhiều hạng mục công trình:

- Đại đình: là một ngôi nhà lớn, với những cột lim to. Các kết cấu như câu đầu, xà bẩy, đều có những bức trạm trổ tinh vi. Nhiều bức cuốn trạm cảnh lao động, sinh hoạt vui chơi của nhân dân như cày bừa, cấy gặt, đấu vật, đánh võ, múa hát.

Đại đình có nhiều hoành phi câu đối sơn son thiếp vàng, nền lát sạp gỗ, xung quanh có bao lớn, gian giữa sap hạ thấp gọi là lòng giếng.

Đại bái (Nhà lễ lớn) Trước đại đình, là ngôi nhà 3 gian mái trồng diêm 2 tầng 8 mái.

- Tả mạc, hữu mạc: Là hai dãy nhà ngói dài ở hai bên sân, cuối mỗi dãy nhà có 2 dùng làm nơi để kiệu.

- Bên ngoài đình: Hai bên có 2 ngôi điếm, trước cửa có 1 ao rộng, giữa có một gò đất nỏi hình tròn, hằng năm vào các dịp lễ tết được dung làm nơi đấu vật, nên được gọi là gò vật. Sau đình cũng có 1 ao lớn, bờ ao được kè đá ong, Nổi trên ao đó là Nhà bia liệt sĩ. Bên phải đình là nơi hằng năm làng làm lễ hạ điền, vừa là nơi vui chơi của dân làng trong những ngày lễ hội, vừa là nơi trao đổi buôn bán của làng vào các buổi chiều hằng ngày.

- Đình thờ Thượng đẳng thần Lý Phục Man, người có công giúp vua Lý Nam Đế lập lên nước Vạn Xuân ở thế kỉ VI và 3 vị Trung đẳng tối linh thần họ Đỗ ⁽¹⁾. Và nhiều vị thần sông thần núi khác… vì đình thờ nhiều vị thần, thánh nên có đến 7 cỗ kiệu, trong đó có 1 kiệu hình trái dứa để rước đức thánh Từ Đạo Hạnh ⁽²⁾ Các cỗ kiệu gỗ đề là những tác phẩm điêu khắc trạm trổ có giá trị cao.

- Phần lớn các hạng mục công trình nói trên đều bị tiêu hủy trong thời kì đầu của cuộc kháng chiến chống Pháp. Thực hiện chủ trương tiêu thổ kháng chiến nhằm không cho địch chiếm đình làm nơi đóng quân bắn lại dân ta.

- Năm 1951, dân làng đã tu sửa lần đầu tiên: Rỡ đại bái lên, làm tạm cung hâu. Năm 1953, được tu sửa lần thứ hai: Mua lại ngôi đình cũ về dựng lại ⁽³⁾. Năm 1991, tu sửa lần thứ ba: Làm thêm đại bái đình, tam quan, mua sắm thêm và phục chế lại các đồ thờ hoành phi, câu đối như cũ.

Gian giữa đình treo 3 bức hoành phi chữ lớn: “Thánh cung vạn tuế” để suy tôn Thành Hoàng và ba chữ “ Hòa thả bình” để cầu mong sự hòa thuận trong dân; 4 chữ khen của vua Tự Đức “Mĩ tục khả phúng” (Dân có thói tốt đáng khen vậy)

Tại gian giữa đình có đôi câu đối ca ngợi ngôi đình làng:

“Nhất điểm tinh chung thiên nhật nguyệt

Thiên thu chính khí địa sơn hà”

Tạm dịch:

“Một ngôi sao sáng giữa trời

Nghìn năm đất tốt sang ngời núi sông”

Và 1 đôi câu đối ca ngợi Thành Hoàng:

“Thánh đức tham tam chính khí thiên thu quang việt sử

Hoàng hàm cư ngũ anh linh vạn cổ điện hoàn sơn”

Đại ý:

“Đình thờ 5 vị Thành Hoàng anh linh, ba vị cố công lớn trong sử sách của nước Việt Nam”

Đình đã được bộ văn hóa – Thông tin cấp bằng công nhận di tích lịch sử văn hóa tại quyết định số 1439 do Bộ trưởng Trần Hoàn kí ngày 2/11/1993

Xem thêm:

Chùa Lung Mãn
Chùa Linh Ứng ( Nậu Nhất)

Chùa Linh Trung Tự (Nậu Nhì)
Chùa Huyền Quang ( Nậu Hậu)

Quán làng
Cầu Hóp

(1): Theo bản ngọc phả đình Dị Nậu, các ngôi đình Dị Nậu Canh Nậu, Bến Thôn đều thờ các vị Thánh Hoàng là Thương đẳng thần Lý Phục Man, Trung đẳng thần họ Đỗ và Ả Lã Nương Đê, nữ tướng của Hai Bà Trưng